Türkiye'nin 81 il ve 914 ilçesinde şubeler açan ve sayıları on binlerle ifade edilen zincir marketlerin gıdadan temizlik ürünlerine, et ve süt ürünlerinden kozmetiğe, sebze ve meyve reyonundan aktüel ürün olarak adlandırılan elektronik, zücaciye, giyim ve oyuncak sektörüne kadar geniş yelpazede mal hizmet satışı yapması küçük esnafı iş yapamaz hale getirdi.
Konu ile ilgili konuşan Diyarbakırlı esnaf söz konusu zincir marketlerin, yerli ve küçük esnafın kepenk indirmesine sebep olduğunu dile getirerek yetkililerin bu duruma el atmasını ve halkın da kendi esnafına sahip çıkma noktasında duyarlı olmasını istedi.
Murat Demir
Zincir marketlerin küçük esnafı ve mahalle bakkalı kültürünü bitiren işletmeler olduğunu dile getiren Bakkal Murat Demir, "Bilindiği gibi zincir marketlerde havuz sistemi vardır. Fiyatı herkesçe bilinen ürünleri ucuz fiyata verirler ama onun dışındaki ürünlerinde normal bakkallardan daha pahalıya satarlar. Halk bütün ürünlerin fiyatını tam bilmediği için bildikleri beş ya da on çeşit ürünün marketlerde ucuz olduğunu görünce diğer bütün ürünlerin de orada ucuz olduğunu zannedip zincir marketlere yöneliyorlar." dedi.
"Zincir marketlerin bu memlekete katkıları yok"
Zincir market veya mağazalarda yapılan ciroların yerli halka bir fayda sağlamadığını söyleyen Demir, "Zincir marketlerin kazandığı paralar Diyarbakır'a değil batıya gidiyor. Halkımız bu marketlerde harcadığı paranın kendi memleketlerine bir fayda sağlamayacağını bilmeli. İnsanlar kendi memleketinin esnafından alışveriş yaptıkları zaman yine kendileri kazanç sağlayacaktır. Çünkü o para dönüp dolaşıp yine kendisine gelecektir. Diyarbakır dışına aktarılan paranın eksikliğini hepimiz yaşayacağız." ifadelerini kullandı.
Büyük zincir marketlerden alıveriş yapanların küçük esnafa karşı tutumunu değerlendiren Demir, "Mahalledeki yerli esnaftan değil de zincir marketlerden alışveriş yapanlar, paraya ihtiyaçları olduğunda gelip bizden nakit istiyorlar. Bu kişiler parası olduğu zaman da alışverişini büyük marketlerden yapıyorlar. Bazıları da dünya kadar aldığı eşyaya verdiği parası gözüne gelmiyor, gelip küçük esnaftan ücretsiz poşet alıyorlar. Bu tür durumları çok yaşıyoruz. Halkımızın biraz düşünceli olmasını ve kendi yerli esnafından alışveriş yapmalarını istiyoruz." dedi.
Azat Gezer
"Yerli esnaf olarak her zaman sattığımız ürünün arkasındayız"
Zincir marketlerin varlığı sebebiyle iş yapamaz hale geldiklerini ifade eden market işletmecisi Azat Gezer, zincir mağaza ve marketlerde alışveriş yapanların küçük esnafı düşünmediğini söyledi.
İflasın eşiğine geldiklerini belirten Gezer, "Halkımız paraya sıkışınca küçük esnafa, elleri bollaşınca büyük zincir marketlere gidiyorlar. Yani bu iyi bir durum değil. Halbuki o marketler poşetleri bile ücretiyle veriyorlar. Zincir marketlerin şehrimize herhangi bir katkısı yok. Halkın küçük esnafı mumla arayacağı günler olacağından dolayı küçük esnafın yanında durmaları şart." dedi.
Zincir marketlerde temizlik ve kozmetik ürünlerinin birçoğunun sahte ya da ikinci kalite olduğunu iddia eden Gezer, "Halk ürünlerin birçoğunun ikinci kalite ya da sahte olduğunun farkında değil. Halk bilinçli tüketim yapıp belli ürünleri almalı. Halbuki biz sahte ürünler satmıyoruz. Bu yüzden de fiyatlarımız az biraz yüksek." ifadelerini kullandı.
Mehmet Selim Aybar
Zincir marketlerin zücaciye ürünleri satmasını doğru bulmadığını söyleyen Mehmet Selim Aybar, "Bir marketin çaydanlık veya kaşık-çatal satması doğru değil. Bu durum bizim satışlarımızı ciddi manada olumsuz etkiliyor. Ayrıca zincir marketlerde satılan elektrikli ev eşyası ürünlerin birçoğunda sıkıntı yaşanıyor. Buranın yerli esnafı olarak her zaman sattığımız ürünün arkasındayız. Müşterilerimizin ürünlerimizle ilgili her şikayetini bizzat çözmeye çalışıyoruz. Ama genellikle zincir marketler gelen şikayetleri kulak ardı ediyorlar." ifadelerini kullandı.
"Halkımız alışverişlerini yerli esnaftan yapmalı"
Aynı zincir marketin bir kilometrelik alanda çok sayıda şube açtığını dile getiren Aybar, "Bu durum sadece bizi değil, mahalle bakkalları gibi diğer esnafı da olumsuz etkiliyor. Bu esnafın da sonuçta bakmakla yükümlü olduğu aileleri var. Sonuç olarak bu ailelerde zincir marketlerden olumsuz etkileniyor." şeklinde konuştu.
Zincir marketlerin şehir merkezine uzak yerlerde olması gerektiği düşüncesinde olan Gezer, "Bu market zincirleri binlerce şubesine, fabrikadan toptan ürünü çok uygun fiyata aldıkları için durumu olmayanları cezbediyor. Bu durumun yetkililerce gözden geçirilmesi lazım. Ayrıca başta ailem olmak üzere bütün halkımızın hassasiyet göstermesini ve alışverişlerini küçük yerli esnaftan yapmalarını istiyorum." dedi.