KAPAT

Kara kutu nedir? Ne işe yarar?

Kara kutu, (İngilizce- Flight recorder) uçuş esnasında uçaktaki belli başlı verileri kaydetmeye yarayan cihazdır. Hava olayları ve kazalarının soruşturulmasında kolaylık sağlaması amacıyla hava taşıtlarında ve Formula 1 araçlarında bulunur.

Kara kutu ya da uçuş veri kaydedicisi, hava yollarını kullanan her aracın içerisinde bulunması zorunlu olan bir cihaz, uluslararası kullanılan şekli ile bir flight recorder ünitesidir.

Uçuş ile ilgili bütün bilgiler kara kutunun içine belirli bir algoritma ile kaydedilir. Böylece ihtiyaç duyulan anlarda uçuş verilerini yetkililer için ulaşılabilir kılar. Kara kutu düşünülenin aksine çoğunlukla siyah değil, parlak turuncu renktedir.

En ekstrem durumlara ve çarpmaya dayanıklı kara kutular, konuşmaları kaydeden yapıları ile havacılık araştırma sektörünün en özel araçlarından biridir.

Kara Kutu Ne İşe Yarar?

Kara kutu, uçak kazalarının anlaşılmasına ve bunlardan tecrübe kazanılmasına yardımcı olur. Cihazın ilk kullanımı 1947 yılına dayanır. 1958 yılından sonra ise Sivil Havacılık Kurulu tarafından hava taşıtlarında kullanılması zaruri hale getirilmiştir.

Kara kutu, uçakla ilgili her türlü bilgiyi ve konuşmaları depolar. Bunları dış katmanlarının güçlülüğü sayesinde birçok zorlu şarta rağmen günlerce koruyabilir.

Yolcu uçakları içerisindeki kara kutular, 90 gün boyunca deniz içerisinden sinyal yollayabilir. Ortalama 5 kilo ağırlığında olan kara kutular, deniz suyu ile etkileşime girdiği an aktif hale gelir ve sinyal yaymaya başlar. Böylece düşen bir uçağın yerini arayan her ekip, onu deniz altında bile bulabilir.

Pilotların konuşmaları, kara kutuya kaydedilir. Böylece araştırma görevlileri pilotların son konuşmalarını dinleyebilir. Ancak bu durum, her kara kutu için geçerli değildir. Bazı kara kutular sadece uçakla ilgili verileri kaydederken bazıları her iki işi de yapar.

Kara kutular, çarpışmadan en az şekilde etkilenmek için tasarlanır. Bunun için uçağın kuyruk kısmına yerleştirilirler.

1100 derece sıcaklıkta bile yarım saat boyunca yapı bütünlüğü bozulmadan durabilir. 18 inch derinliğinde kumun altında çalışabilmektedir. (45 santim).

Kara kutu, eski teknolojili bir cihaz olmasına rağmen günümüzde de aynı prensiple çalışır. Uçağın son 25 saatindeki verileri ile beraber kokpit içerisinde gerçekleşen konuşmaların son 2 saati, cihaz tarafından kayıt altına alınır.

Bunun dışında kara kutular askeri ve sivil olarak da 2 sınıfa ayrılır. Sivil uçakların içerisinde kesinlikle verileri silmeye yarayan herhangi bir tuş bulunmaz. Sivil uçaklarda kayıt altına alınan kara kutudaki veriler asla silinemez.

Oysa askeri kara kutular yüksek önem arz eden görevlerde de kullanıldıkları için farklıdırlar. Düşman bölge üzerinde vurulan bir askeri pilot, bilgilerin düşman eline geçmemesi için kara kutudaki verileri uçakta bulunan tek bir tuşla ile silme yetkisine sahiptir. Böylece kara kutuda depolanan tüm veriler temizlenmiş olur.

Şehid Hasan'ın babası Mehmet Gökgüz: Azmettiriciler de yargılanmalı
Mısır'daki idam kararları​ Şanlıurfa'da protesto edildi
Mevsimlik tarım işçileri insanca bir yaşam istiyor
​PKK'nin Mersin'de katlettiği muhterem bir alim: Molla Fehim Yönden
​Mısır’daki idam kararları Mardin’de protesto edildi