Türkiye'nin en soğuk illerinden olan Ağrı'da, yıllarca doğalgazın kentte kullanılması için çeşitli çalışmalar yürütüldü ve yapılan çalışmaların neticesinde 2017 yılından itibaren doğalgaz kullanımı başladı.
Ağrı merkez ve Doğubayazıt ilçesinde kullanılan doğalgazın, fiyat olarak Türkiye ortalamasının üzerinde yer alması ve kentte kış mevsiminin uzun ve çok soğuk olması ekonomik olarak ciddi sorunlar meydana getiriyor.
Ağrı merkez ve Doğubayazıt ilçesi sakinleri metreküp başlangıç fiyatı olarak 2,070 TL olarak kullanıyor ve bu fiyat kullanıma göre metreküp başına 2,21 TL'ye çıkabiliyor. Bu fiyata yüzde 18 KDV'de eklendiğinde metreküp kullanım fiyatı 2,44 TL'yi geçebiliyor.
Ağrı'da doğalgaz altyapı çalışması ve dağıtım görevini yürüten AKSA Doğalgaz şirketi Türkiye'de Ağrı dahil 28 ilde 3 milyon 625 bin 217 aboneye hizmet veriyor.
Şirketin hizmet verdiği illerden Van'da doğalgaz metreküp başlangıç fiyatı 1,60 TL, 100 bin ve üzeri kullanım ise 1,48 TL yine şirketin faaliyet gösterdiği Siirt, Batman illerinde doğalgaz kullanım metreküp başlangıç fiyatı 1,53 TL, 100 bin ve üzeri kullanım ise 1,45 TL olarak işlem görüyor.
Aradaki uçuruma tepki gösteren halk, diğer illerde kullanım arttıkça fiyatın indiğini Ağrı'da ise tam tersi kullanım arttıkça fiyatında aynı orantıda arttığına dikkat çektiler.
Doğalgazda yüzde 18'lik KDV alınmasın
Ayhan Yıldırım, pahalı doğalgaz kullanımından dolayı devletin devreye girerek yüzde 18'lik KDV'yi almaması halkı bir nebze olsun rahatlatacağını söyledi.
Yıldırım, "Maalesef Türkiye'de en pahalı doğalgazı Ağrı kullanıyor. Bu konuda devletin desteği gerekir aslında, soğuk iklim nedeni ile diğer şehirlere göre doğalgaz fiyatının daha uygun olması gerekirken bilakis Ağrı daha pahalıya doğalgazı kullanıyor. İklim şartlarına baktığımız zaman Ağrı Türkiye'nin en soğuk illerinden bir tanesi ve gelir düzeyine baktığımız zaman yine Ağrı en sonlarda. Devletin bunu göz ardı etmeden en azından yüzde 18'lik KDV'yi almaması daha uygun olurdu." dedi.
"Doğalgaz bizim ilimizden geçiyor ama bize dönüşü pahalıya mal oluyor"
Serhat Oğur ise şunları söyledi:
Doğalgaz bize daha pahalıya geliyor. Kömür kullanımı daha iyiydi. Halkın çoğunluğu doğalgaz kullanıma yöneldi ve faturası ödeyemeyen çok sayıda insan var. 2 bin 800 TL'ye asgari ücret alan kişi 800 TL'sini faturaya, bin TL'sini kiraya veriyor. Doğalgaz bizim ilimizden geçiyor ama bize dönüşü pahalıya mal oluyor. Burada devlet devreye girip yüzde 18'lik KDV'yi almamalı. Aileler kış mevsimi için aldıkları 2,5 ton ile geçinebiliyordu. Kış soğuklarının yaklaşık 6-7 ay sürdüğü oluyor. Bir aile en az 800 TL doğalgaz faturası ödediğini varsayalım, yaklaşık 5-6 bin TL masrafı oluyor. Bu şartlarda asgari ücretli işin içinden nasıl çıkacak?
Vergi muafiyeti gerekli
Ağrı Sivil Toplum Platformu (ASTOP) yaptığı açıklamada, doğalgaz hakkında vergi muafiyetinin yapılması gerektiğine işaret etti.
Ağrı Sivil Toplum Platformu, Ağrılıların doğalgaz faturalarına olan tepkilerini değerlendirerek, hükümet yetkilerinden Ağrı'da kullanılan doğalgaz üzerindeki verginin muaf tutulmasını talep etti.
Platformdan yapılan açıklamada, "Ülke genelinde doğalgaz kullanımında en fazla ücreti ödeyen il, TÜİK istatistiklerine göre en fakir il olan Ağrı'dır. Dahası, Ağrı'ya doğalgaz altyapısını ve erişimini sağlayan AKSA isimli firmanın, en yüksek fiyatla hizmet verdiği il yine Ağrı'dır. İlgili firma, bu fiyatlar üzerinden Doğalgaz anlaşması yapmış ve bu durum 2027 yılına kadar böyle devam edecektir. Ancak bu durum çözümsüz değildir. Devlet olarak, TÜİK verileri esas alınarak, Ağrı ilinin temel fakirliğinin göz önünde bulundurulması ile ilimizde vergi muafiyeti sağlanmalıdır." ifadelerine yer verildi.
Ağrı Sivil İnisiyatifi tarafındanyapılan yazılı açıklamada ise, "Yaklaşık 550 bin nüfusa sahip olan Ağrı Türkiye’nin en az gelişim gösteren illerin başında geliyor. Kış aylarını çok soğuk ve uzun geçiren Ağrı,TÜİK verilerine göre ülkemizin konutta en fazla doğalgaz tüketen ilidir. Ancak Ağrı Türkiye'nin gelir düzeyi en düşük ili olduğu halde maalesef en pahalı doğalgazını kullanıyor. Şehir olarak birçok dezavantajlı durumumuz olduğu halde 81 il içinde en yüksek fiyatlı doğalgazı kullanıyor olmamamıza itiraz ediyoruz. Toplum olarak salgından kaynaklı zor bir süreç yaşıyoruz, bir de buna eksi 30 derece soğukların yaşandığı ağır kış şartları eklenince halk olarak yüksek doğalgaz ve elektrik faturalarını ödemek imkansız hale geliyor." denildi.
"Faturanın bu denli değişiyor olabilmesi akıl karı değil"
Doğalgaz gibi elektrik faturalarının da yüksek geldiğinden şikâyet eden halk, elektrik kullanımının aynı olmasına rağmen zam olmadan her ay farklı fiyatların faturalarına yansıtıldığını belirtti.
Aylık gelen faturalar arasındaki farka anlam veremediklerini belirten Cihat Tandır, "Mesela bir ay evimize 250 TL tutarında gelen fatura bir sonraki ay 300 yâda 400 TL olarak gelebiliyor. Aynı evin yada işyerinin farklı aylarda farklı faturaların gelmesi ve kullanılan cihazlarda değişiklik olmamasına rağmen faturanın bu denli değişiyor olabilmesi akıl karı değil. Ev aynı ev, yatma uyanma saatlerimiz aynı kullanılan elektrik aynı. Bir dönem elektriğim 150-160 TL gelirken önce 200 TL'ye çıktı sonra birden bu yıl Mart ayında 350 TL'ye çıktı. Salgın dönemi başladıktan sonra zam da yoktu ama aynı fatura 350 TL oldu. Biz bu durumdan rahatsızız ve salgının getirdiği ağır zorluklar nedeni ile üç ay elektrik faturamı ödeyemedim sonra toplam olarak bin 50 TL ödemek zorunda kaldım. Bunu da borç ederek halledebildim. Bu ciddi bir sıkıntı ve bu sıkıntının giderilmesini istiyorum." şeklinde konuştu.
Orhan Arpacı adlı esnaf ise şunları söyledi:
Geçen ay iş yerimin elektrik faturası 2 bin 500 TL, bu ay 2 bin 400 TL fatura geldi. Elektrik kurumu özelleştikten sonra ciddi manada faturalar kabardı. Evimin bu ay elektrik faturası 277 TL geldi. Klimaları çalıştırmayıp 6 gün kapalı kaldığımız halde 2 bin 400 TL fatura geldi. Benim anlamadığım kaçak kullanım bedeli benden neden alınıyor, bu konuda bir çalışma yürütülmesi, sıkıntının önüne geçilmesi gerekiyor.
"Zam korkusu ile yaşamak istemiyoruz"
Mehmet Selim Doğan adlı esnaf ise tepkisini şu sözler ile dile getirdi:
"8 yıldır yürüttüğüm bir işletmem var, ilk açtığımda ödediğim elektrik faturası 600 TL civarındaydı. Bu ay 6 bin 500 TL civarında bir ödeme yaptım. Bir defada yüzde 100 zam yapılsın ve 3 yâda 5 yıl zam yapılmasın buna da kabulüz. Acaba bugün neye yâda ne kadar zam yapılacak korkusu ile yaşamak istemiyoruz."