En ucuz protein kaynağı yumurtanın fiyatı son günlerin en çok konuşulan konusu. Yumurta fiyatları geçen yılın ilk 12 ayında yüzde 70’in üzerinde arttı. Markette 30’lu bir koli yumurta 25-30 lira arasında satılıyor.
Pandemi nedeniyle yaşanan talep artışı, döviz kuruna bağlı artış gösteren yem fiyatları başta olmak üzere girdi maliyetlerindeki artışlar ve üretici fiyatlarının maliyetin altında seyretmesi sektörde de küçülmeyi beraberinde getirdi.
Yumurta fiyatlarındaki artışı ham madde fiyatlarındaki artışa bağlayan sektör temsilcileri, ihracattaki artışın yanı sıra döviz kurundaki yükselişin, ithal yem ve malzeme maliyetinin fiyatlara yansıdığına dikkat çekiyor.
Artan nüfus ve tüketime karşın üretimin artmaması sektör temsilcileri tarafından yumurta fiyatlarının yükselmesinin başka bir nedeni olarak gösteriliyor.
Yüksek proteine sahip ve kahvaltı sofralarının da vazgeçilmezi olan yumurtaya art arda zam yapılması pandemi nedeniyle zor günler geçiren halkı mağdur ediyor.
Protein ve besin değeri bakımından da önemli bir ürün olan yumurtaya yaklaşık yüzde 70’e yakın zam yapılması ile geçtiğimiz aylara kadar 30'lu yumurta kolisi 12-16 TL'ye satılırken şu anda 25 ile 30 TL'ye satılıyor.
Dolardaki kur artışı nedeniyle Gaziantep’te 10 TL’ye satılan bir koli yumurtanın fiyatı son zamlarla 25 TL’ye kadar yükselirken halk ise çareyi daha az yumurta tüketmekte buldu. Satıcı elindeki yumurtayı satamazken müşteri ise fiyatların yüksekliğinden dert yanıyor.
Gaziantep’te 2010 yılından beri yumurta üretimi yaptıklarını söyleyen Doğan Öztürk, yumurta fiyatlarındaki artış ile ilgili İLKHA’ya değerlendirmelerde bulundu.
Yumurta fiyatlarında yaşanan artışa gerekçe olarak yem fiyatlarındaki yükselişi gösteren Öztürk, son aylarda ham madde başta olmak üzere girdi maliyetlerinin yüzde 60 oranında arttığını ve bu durumun da yumurta fiyatlarına yansıdığını ifade etti.
Mısır yemi ve diğer maliyetlerin geçen yıla göre yüzde 50-60 oranında arttığına dikkat çeken Öztürk ancak buna rağmen yumurta sektörünün bugüne kadar vatandaşa zarar etme pahasına hizmet sunduğunu söyledi.
Girdi maliyetlerindeki artışın üreticiyi olumsuz etkilediğini ifade eden Öztürk, yumurta üreticilerinin yaklaşık 2 yıldır zarar ettiklerini belirtti.
Yumurta fiyatlarındaki artışın nedenlerinden birinin ham madde fiyatlarındaki artış olduğunu belirten Öztürk, “Son 4 aylık süreçte ham madde fiyatlarına çok ciddi şekilde yüzde 50 ve 60 oranlarında zam gelmesi, bununla beraber üretilen ürünün tüketim ihtiyacını karşılaması ile orantılı bir şekilde yumurta fiyatları arttı. Üretilen ürünün ihtiyaç fazlası olması fiyatlardaki yükselişin aslında bire bir engelleyicisi olur. Üretim yapıldığı zaman, tüketimin çok fazla üzerine çıkıldığı zaman, ihtiyaç fazlası ürün olduğu zaman fiyatların düşmesi öngörülebilir. Fakat üretim, ihtiyaç ve tüketim kadar yapıldığı zaman kontrollü bir büyüme içerisinde ilerlediği zaman ki süreç içinde yumurtanın bu şekilde artış içinde olduğunu görüyoruz.” dedi.
“Ham madde fiyatları yüzde 40-50 civarlarında arttı”
Yumurta sektörünün son iki yıl içerisinde büyük zarar ettiği dönemler içerisinde olduğunu ifade eden Öztürk, “Üretici bu noktada çok ciddi bir süreçten geçti. Bu süreçten sonraki dönemde özellikle bu 4-5 aylık süreç içerisinde ham madde fiyatlarının yüzde 40-50 civarlarında artması ve üretilen ürünün ise tüketimi karşılaması üreticiler tarafından biliniyor. Biz, üreticiler de bunun bilincinde olarak çok ciddi bir kapasite artırımına gitmeden ve ürün fazlası ürünleri bizlere zarar vereceğinin bilincinde olup bir düzen ve planlama içerisinde ilerlememiz daha doğru olur. Bu noktada yumurta fiyatının gevşemesi tamamen biz üreticilere bağlı olduğu gibi hammaddelerin yükselişi de yumurta fiyatının artmasının etkenidir. Üretim fazlası ürün üretildiği zaman bu hangi sektörde olursa olsun ister istemez o ürünle ilgili fiyatlarda çok ciddi bir düşüşe sebep olacaktır.” ifadelerini kullandı.
“Yumurta fiyatlarının kontrol altına alınmasını biz de istiyoruz”
Yumurtanın üreticiden tüketiciye ulaşmasında çok fahiş bir fiyat farkının olmadığını belirten Öztürk, “Belirli noktalardaki bir fiyat artışı var. Yumurta üreticiden çıktığı gibi tüketicinin sofrasına gitmiyor ama tüketicinin sofrasına gelene kadar üreticinin verdiği istihdam, sağladığı hijyenik ortam, kalitesi, yumurta üreticiden tüketiciye giderken nakliye bedeli, ürün tedarikçilerinin konaklaması, sağladıkları istihdam, kiralama bedelleri gibi giderler tabi ki bunların hepsi hesaplanıyor. İster istemez bir fiyat artışı olacaktır ama fiyatın da kontrol altında tutulup tüketiciye gidene kadar çok fazla fiyat artışı olmadan tüketicinin sofrasına gitmesini temenni ediyoruz.” şeklinde konuştu.
Yumurta için üretim planlaması yapılmasını istediklerini belirten Öztürk, ham madde fiyatlarındaki fahiş fiyat artışlarının önüne geçilmesi gerektiğini ifade etti.
“Bir adet yumurtanın verdiği tokluk hissi 3-4 saattir”
Yumurtanın günlük beslenmenin önemli bir parçası olan, kolay ulaşılabilen, protein kalitesi ve çeşidi açısından zengin, kullanımı ve hazırlanması çok kolay, aynı zamanda eklendiği ürünün fonksiyonel değerini arttıran bir gıda maddesi olduğunu belirten Öztürk, şunları söyledi:
“Bir adet yumurtanın ortalama bir TL’ye yakın fiyatı bulunuyor. Bugün bir kişinin iki yumurta yediğini temel alalım, bir adet de ekmek aldığını düşünelim toplam 3 TL ile bir insanın aldığı protein ve besin değeri, bir yumurtanın bir insana verdiği tokluk hissi 3-4 saatlik bir süredir. Yani 3 TL ile dışarı da böyle uygun fiyata karnınızı doyurabileceğiniz, bu kadar protein ve besin değeri yüksek bir ürün olduğunu sanmıyorum.” diye konuştu.
Organik adı altında satılan yumurtalar konusunda tüketicileri uyaran Öztürk, sepetlerin içerisine bir miktar saman konulduğunu ve tavuktan yeni çıkmış görünümü verilerek yumurtaların halk aldatıcı şekilde piyasaya sürüldüğünü ifade etti.
“Yumurtaların üzerinde mutlaka seri numarası bulunmalı”
Tüketicinin kirli görüntüye, samana ve sepete aldanarak organik olmayan yumurtaları yüksek fiyatlara tükettiğini söyleyen Öztürk, “Yumurta satın alınırken organik ürün olup olmadığını anlamak için seri numarası olup olmadığı mutlaka kontrol edilmeli. Yumurtaların üzerinde üreticinin adı, firma işletme numarası, yumurtanın üretim ve son kullanma tarihi ve seri numarasının da bulunması gerekiyor. Bu numaralar yumurtanın hangi tarihte, hangi işletme ve hangi nitelikte olduğunu gösterir. Eğer üzerinde seri kodu yoksa o yumurtaları tüketmekten kaçının. Kesinlikle ambalaj içinde olmayan yumurtaları almayın. ambalajlı yumurtalar daha hijyenik ve daha sağlıklıdır.” dedi.